وبلاگ

انتخابات الکترونیک و کشورهای پیشتاز

نگاهی به تاریخچه برگزاری انتخابات الکترونیک

علی رغم اینکه برگزاری انتخابات الکترونیک موضوعی جدید در کشور ما محسوب میشود اما این مقوله سالهاست در کشورهای مختلف مطرح و به کار گرفته شده است. تجربه کشورهای مختلف در خصوص رأی گیری الکترونیکی موضوع بحث این مقاله میباشد.

دستاوردهای کشورهای پیشرو در برگزاری انتخابات الکترونیک

کشورهای پیشرو بر لزوم استفاده از انتخابات الکترونیکی تاکید بسیار دارند . این کشورها برای افزایش میزان مشارکت افراد  و فرهنگ سازی در این حوزه تلاش زیادی صورت داده اند. زیرا این کشورها بر مزایای بیشمار انتخابات انلاین واقف هستند. از جمله دستاوردهای قابل ذکر در برگزاری انتخابات الکترونیکی میتوان به کاهش هزینه ها دسترسی راحت و افزایش قابل توجه میزان مشارکت رای دهندگان و افزایش سرعت و دقت در شمارش آرا و… اشاره کرد.

از جمله کشورهای پیشرو در برگزاری انتخابات الکترونیک :

نروژ

در کشور نروژ چهار نوع انتخابات مختلف برگزار میشود، از جمله انتخابات شهری، شهرستانی، پارلمانی و سامی )انتخابات برای افراد بومی) . پارلمان نروژ در سال ۲۰۰۸ برگزاری انتخابات را بصورت الکترونیک در سطح آزمایشی تصویب کرد. بعد از آن در سال ۲۰۱۱ برای اولین بار در انتخابات محلی مورد استفاد قرارداد . در نهایت در سال ۲۰۱۳ انتخابات پارلمان نروژ بصورت الکترونیک برگزار شد. از دلایل موفقیت این طرح تلاش دولت برای اعتماد سازی و شفافیت و باور پذیری این انتخابات بود.

آرژانتین

گرچه انتخابات ملی آرژانتین همچنان بصورت سنتی برگزار میشود، ولی استانهای مختلفی از این کشور انتخابات استانی خود را بصورت الکترونیک برگزار میکنند. اولین بار در سال ۲۰۰۹ در یکی از استانهای غربی این کشور انتخابات بصورت انلاین برگزار شد . رفته رفته و به تدریج این مقوله در سایر استانها پیاده سازی شد. توسعه انتخابات الکترونیک دراین کشور باعث ترغیب سایر کشورهای لاتین مثل برزیل و اکوادور و ونزوئلا و … شد.

هلند

هلند را میتون پیشرو ترین کشور دنیا در زمینه برگزاری انتخابات الکترونیک دانست. دستگاههای رأی گیری در سال ۱۹۶۶ میلادی در چند شهرداری ارائه شدند. و این تنها شروع ماجرا بود سرعت استفاده از این دستگاهها به سرعت افزایش پیدا کرد ، به طوری که در سال ۲۰۰۶ در انتخابات شهرداری ۹۹ دصد از ارا اخذ شده توسط این دستگاهها صورت گرفت. اما با ورود گروه مردم نهاد با شعار ما به دستگاههای رأی گیری اعتمادی نداریم این فرایند متوقف شد. و انتخابات به سمت انتخابات سنتی و شمارش دستی آرا رفت.

در سال ۲۰۱۳ کمیته ای برای بررسی رای گیری الکترونیکی ایجاد شد . این کمیته با شعار در انتخابات الکترونیکی هر رای شمرده میشود ، نتیجه گرفت که از ابزارهای الکترونیکی برای شمارش آرا و همچنین برای رأی دادن در فرایند انتخابات استفاده شود.

اکوادور

در سال ۲۰۱۳ پس از انتخابات عمومی ، شورای ملی انتخابات متعهد شد فرایند رای گیری در انتخابات را به وسیله فناوری های جدید بهبود بخشد. از اینرو چند طرح مطالعاتی برای ارزیابی امکان اجرای رأی گیری الکترونیکی توسط محققان مختلف ارائه شد. از میان راهکارهای ارائه شده یک راهکار نرم افزاری انتخاب شد. این روش در واقع یک برگه رأی با یک تراشه جاسازی شده درآن و یک دستگاه رأی گیری الکترونیکی بود که همگی در یک سیستم واحد قرار داشتند.

این طرح اولین بار به صورت پایلوت در یکی از استانهای اکوادور استفاده شد. نتیجه کار بسیار رضایت بخش بود. به طوری که شورای ملی را بر آن داشت که اعلام کنند که این روش مناسبترین روش برای انتخابات کشور اکوادور است. هدف پروژه، بهبود کاربرد حقوق سیاسی شهروندان از طریق معرفی روش های مکانیزه در فرایندهای رأی گیری و شمارش بود که با این روش محقق شده بود.

علت موفقیت آمیز بودن این پروژه را میتون در این دانست که دولت برنامه های آموزشی جامعی را پیش از شروع رأی گیری الکترونیکی آغاز کرد. این برنامه ها شامل بازدید رسانه های ارتباطی مانند روزنامه ها و تهیه گزارشهای آموزنده از جمله مصاحبه های صوتی در مورد فعالیتهای اصلی انجام شده توسط مقامات انتخابات و برگزاری هر ماهه کنفرانس مطبوعاتی در مورد پیشرفت پروژه بود.

جمع بندی

   تجربه کشورهای پیشرو در حوزه انتخابات الکترونیک و چالش هایی که برای استقرار این سیستم رای گیری پیش رو داشتند را می توان به عنوان منبعی مناسب و راه گشا برای کشورهای تازه نفس در نظر گرفت. در بحث رأی گیری الکترونیکی همواره می بایست چالش های موجود در سه زمان پیش از انتخابات، روز انتخابات و پس از آن را مورد توجه قرار گیرد .

چالشهای پیش از انتخابات الکترونیک

از جمله چالش های موجود در زمان پیش از انتخابات میتوان به  چارچوب و مسائل قانونی، طراحی و پیاده سازی، تأمین تجهیزات، امنیت، آگاهی بخشی به رأی دهندگان، ثبت نام و… اشاره کرد. مهمترین چالش موجود در این زمان مقوله اعتماد سازی است. رای دهندگان می بایست از صحت و شفافیت انتخابات اطمینان حاصل کنند.

چالش های روز انتخابات الکترونیک

   در رابطه با عملکرد رأی گیری در روز انتخابات نیز موارد مختلفی مانند مدت زمان رأی گیری، احراز هویت امن و شمارش آرا سریع و شفافیت در اعلام نتایج  را میتوان نام برد. بعضی از چالش ها با پایان رسیدن انتخابات پایان نمی یابد از جمله ممیزیها، ارزیابی، بایگانی و پژوهش و توسعه های تخصصی که باید در نظر گرفته شوند.

چالش های پایان انتخابات الکترونیک

در پایان رای گیری الکترونیکی نیاز جوامع در حال پیشرفت هست و لزوم استفاده از آن باید هر چه بیشتر مورد توجه قرار گیرد. ولیکن باید دقت داشت که   رأی گیری الکترونیکی نباید تأثیر منفی بر انتخابات آزاد و عادلانه داشته باشد. از طرفی در این شیوه رأی گیری باید جنبه های قانونی و فنی درنظر گرفته شوند تا با استفاده از این موضوع موارد مهمی ازقبیل حق رأی عمومی، حق رأی برابر، حق رأی آزاد، حق رأی محرمانه، شفافیت، صحت و راستی آزمایی، اعتمادپذیری و امنیت محقق شود.

.